Ποιος σας είπε, συνάδελφοι, ότι η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται;

Θα μας επιτρέψετε να κάνουμε μια ιστορική αναφορά, άγνωστη στους περισσότερους για το τι έγινε 130 χρόνια πριν στο Ηράκλειο και στην Τουρκοκρατούμενη τότε Κρήτη… Γιατί η ιστορία διδάσκει και δυστυχώς επαναλαμβάνεται…

Το Μάιο του 1881 ψηφίστηκε ο «Νόμος περί παιδείας» από την Κρητική Βουλή. Το άρθρο 39 (συμπτώσεις;) αναφέρει για τη σύσταση διαρκούς εξεταστικής επιτροπής που αποτελείται από το Γυμνασιάρχη ή το Διευθυντή του Ελληνικού σχολείου, το Διευθυντή του Δημοτικού σχολείου της έδρας της Διοικήσεως και έναν εκπρόσωπο του Συλλόγου διδασκόντων των ελληνοδιδασκάλων ή των καθηγητών.

Το 1882 είναι η χρονιά που εφαρμόζεται κατά γράμμα ο νόμος στους δασκάλους. Η Τμηματική Εφορεία με εγκύκλιό της καλεί όλους τους δασκάλους της επαρχίας, που επιθυμούν να λάβουν διδασκαλική θέση να υποβληθούν σε εξέταση. Ανάλογη με την επίδοση στις εξετάσεις θα ήταν και η θέση που θα καταλάμβαναν όπως σημειώνεται στην εγκύκλιο.

Τα μαθήματα στα οποία εξετάστηκαν ήταν τα εξής: Ελληνικά προφορικά, Ελληνικά γραπτά, Γεωγραφία, Ελληνική Ιστορία και Μαθηματικά.

Οι βαθμολογίες όμως έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη μισθοδοσία των δασκάλων. Αυτό προκύπτει από τις καταστάσεις των διορισμών:

· Από τους δασκάλους που συγκέντρωσαν βαθμολογία «Καλώς», διορίστηκαν με μισθό 300 γρ. .

· Με βαθμολογία «Σχεδόν Καλώς» με μισθό 250 γρ.

· Οι υπόλοιποι «Μετριότατα» διορίστηκαν με μισθό 200 γρ.

Αξίζει εδώ να αναφέρουμε μια καταγγελία για τις εξετάσεις, που συναντήσαμε. Προέρχεται από το δάσκαλο του Αχεντριά Χρήστο Παπαουλάκη, ο οποίος καταγγέλλει τα μέλη των εξεταστικών επιτροπών και κάνει λόγο για ευνοούμενους: …διότι οἱ μέν ἐπί πολλάς ἡμέρας ἐξεταζόμενοι δημοδιδάσκαλοι καί ἀποτυχόντες περιφρονηθέντεςἀπεστάλησαν εἰς τά λίαν ἀπόκεντρα σχολεῖα. Οἱ δέ ἐξ ὑπογυίας ἐξετασθέντες καί δῆθενἐπιτυχόντες ἀμειφθέντες ἀπεστάλησαν εἰς τά κεντρικά σχολεῖα. Επιστολή για την οποία ο Παπαουλάκης τιμωρήθηκε με πρόστιμο 50 γρ.

Η εφημερίδα «ΜΙΝΩΣ» την ίδια εποχή (ένα από τα δυνατότερα ΜΜΕ της εποχής), σε άρθρο της για τη δημοτική εκπαίδευση θέτει θέμα προσωρινών δασκάλων και για ποιο λόγο αυτοί δε θα πρέπει να παραμένουν στα σχολεία, δημοσιεύοντας μάλιστα βαρείς χαρακτηρισμούς: …Εγκαταλείπομεν την θέσιν του δημοσιδασκάλου εις άνθρωπον αστοιχείωτον και σχεδόν αγράμματον, διότι έχει ανάγκας, διότι επί παραδείγματι είναι οικογενειάρχης, την δε νεότητα τας χρηστάς της πατρίδος ελπίδας, σφαγιάζομεν… Και καταλήγει το άρθρο: …οφείλομεν πάντες να πατάσσομεν την αγυρτείαν, όπου αν απαντά, όπως του λοιπού μην ο πας γιγνώσκων ολίγην ανάγνωσιν, και αυτήν κακήν, να θηρεύη θέσιν δημοδιδασκάλου ή άλλη παραπλησίαν, ως μέχρι τούδε εγένετο…

Ποιος σας είπε συνάδελφοι ότι η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται;

(Απόσπασμα από ανακοίνωση της «Ενωτικής Κίνησης Εκπαιδευτικών»)